İnternette güvenlik ve gizlilikle ilgili forumlarda yapılan tartışmalarda, birçok kişinin "anonimlik," "gizlilik" ve "güvenlik" kavramlarını birbirinin yerine kullandığını görüyorum. Oysa bu terimler birbiriyle bağlantılı olsa da aslında farklı anlamlar taşır. Gelin, bu kavramları detaylıca inceleyelim.

 

Anonimlik: Kimliğinizi Koruma

Anonimlik, kimliğinizin açığa çıkmasını engellemekle ilgilidir. Bunun birçok geçerli nedeni olabilir:

• Tehlikeli ortamlarda çalışanlar, durumu rahatça ifşa edemeyebilir.
• Otoriter rejimlerde, hükümete muhalefet etmek hayati risk taşıyabilir.
• Bireysel ilişkilerde, kişisel güvenlik için kimliğin gizli kalması gerekebilir.

Örnek: Bir protestocunun yüzünü maske ile kapatması anonimlik sağlar, ancak eylemi herkes tarafından görülebilir (gizlilik yok).

 

Gizlilik: Verilerinizin Kontrolü

Gizlilik, verilerinize veya aktivitelerinize kimlerin erişebileceğiyle ilgilidir. Bu, yalnızca dijital verilerle sınırlı değildir; fiziksel hareketleriniz de gözlemlenebilir.

Neden Önemli?

• Psikolojik özgürlük sağlar.
• İnsan hakları kapsamında korunur (BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi).
• Teknolojide, telefonunuzdaki fotoğraflar, mesajlar veya banka bilgileriniz gizli kalmalıdır.

Ek Bilgi: Türkiye'de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin izinsiz kullanımını engellemeyi amaçlar.

 

Güvenlik: Veri ve Kimlik Koruması

Güvenlik, verilerinizi ve cihazlarınızı koruma yöntemlerinizle ilgilidir. İşte dikkat etmeniz gereken temel konular:

1. Cihaz Güvenliği

• Cihaz şifreleme kullanıyor musunuz? (Örn.: BitLocker, FileVault)
• Güçlü parolalar ve biyometrik kimlik doğrulama (parmak izi, yüz tanıma) kullanın.

2. Hesaplarınızın Korunması

• Güçlü, karmaşık parolalar (en az 12 karakter, harf, sayı, özel sembol).
• Çok faktörlü kimlik doğrulama (2FA/MFA) kullanın (Google Authenticator, fizikel güvenlik anahtarları).

3. İletişim Güvenliği

• HTTPS kullanan siteleri tercih edin.
• VPN kullanarak internet trafiğinizi şifreleyin.
  

 

Bu Üç Kavram Nasıl Örtüşür?

Önemli Not:

• Anonim olabilirsiniz ama gizliliğiniz yoksa hareketleriniz izlenebilir.
• Gizliliğiniz olabilir ama güvenliğiniz zayıfsa verileriniz çalınabilir.
• Güvenlik önlemleri, anonimliği ve gizliliği destekler.
  

Sonuç: Hangi Durumda Hangisine İhtiyacınız Var?

• Gazeteciler, aktivistler → Anonimlik + Güvenlik
• Günlük internet kullanıcıları → Gizlilik + Güvenlik
• Finansal işlem yapanlar → Güvenlik öncelikli

Unutmayın: İnternette güvende kalmak için bu üç kavramı doğru şekilde dengelemek gerekir. KVKK, 2FA, VPN ve HTTPS gibi önlemlerle dijital güvenliğinizi artırabilirsiniz.

Ek Kaynaklar:

• KVKK Resmi Sitesi
• Google Güvenlik Kontrolü  
• Have I Been Pwned? (Veri ihlali kontrolü)

Bu bilgiler ışığında, kişisel verilerinizi korumak için adımlar atabilirsiniz. 🔒

Bluesky ve Mastodon, her ikisi de merkezi olmayan sosyal medya platformları olarak bilinir ancak birçok temel farklılığa sahiptir.

 

Hangisini seçmeniz gerektiği konusunda ise bu tamamen kişisel ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize bağlı olacaktır.

 

Bundan çok çok uzun yıllar önce, Internet Explorer vahşetinden kurtulmak için Firefox kullanırdık, bu sebeple benim gibi eskilerin Firefox tarayıcısına ayrı bir sempatisi olabilir. 

Bu bahsettiğim yıllar 2004-2005 gibiydi.

Sonra Google sayesinde 2012 yılında hayatımıza Chrome girdi ve daha iyi bir internet deneyimi, genele yayıldı. İnsanlara IE kullanmamalarını söylememize rağmen kullanırlardı, Firefox'tan haberleri yoktu, zaman içerisinde bol bol Google arama kullandıkları için mecburen Chrome ile tanıştılar. Bazı konularda Google'a kızsakta internetin gelişimi açısından fazlaca emekleri var, tabi bu emekler eninde sonunda paranın hatırına çıkıyor.

Gel zaman git zaman, işin içine para da girince, her şeyin bozulduğu gibi tarayıcılar da bozuldu.

Daha fazla izleme aracı, daha fazla çerez, arattığını her kelimede reklamlar vs... derken her adımımızın izlendiğini düşünmeye başladık, telefonların da dinlenmesi ile arkada dönen olayı anlayana kadar daha bir paranoyak olduk.

Şimdi üstüne yapay zeka cart curt meseleleri de her tarayıcıya bulaşmaya başladı.

 

Artık çok daha az (neredeyse hiç) sosyal medya kullanan birisi olarak, bu reklamlardan da sıkıldığım için bunları engelleme arayışına girdince Firefox altyapısını kullanan açık kaynaklı LibreWolf web tarayıcısına rastladım, özelliklerini beğenip bilgisayarıma kurdum ve deneyimledikten sonra da memnun kalarak blogumda paylaşmaya karar verdim.

 

Sizin de benzer şikayetleriniz var ise LibreWolf kullanmanızı öneririm.

LibreWolf varsayılan olarak bir çok korumayla geliyor ve sizin izlenmenizi engelliyor. Bir süre kullandıktan sonra, tercihinize göre bazı ayarları gevşetebilirsiniz.

Ayrıca Firefox tarayıcınız yer imlerini, geçmişi vs... ile eşitlemek isterseniz bu ayarı da önce aşağıda tariflendiği şekilde açmanız gerekir, ayarı açtıktan sonra sol tarafta Eşitleme başlığı görünür olacaktır.

 

LibreWolf Nedir?

Bu proje, temel hedefleri gizlilik, güvenlik ve kullanıcı özgürlüğü olan Firefox'un özel ve bağımsız bir sürümüdür.

LibreWolf, izleme ve parmak izi tekniklerine karşı korumayı artırmak ve aynı zamanda birkaç güvenlik iyileştirmesi eklemek için tasarlanmıştır. Bu, gizlilik ve güvenlik odaklı ayarlarımız ve yamalarımız aracılığıyla elde edilir. LibreWolf ayrıca tüm telemetriyi, veri toplamayı ve can sıkıcı şeyleri kaldırmayı ve DRM gibi özgürlük karşıtı özellikleri devre dışı bırakmayı hedefler.

 

Ana Özellikler 

Telemetri yok: Hiçbir deney, reklam yazılımı, can sıkıcı içerik veya gereksiz dikkat dağıtıcı unsur yok.

Özel Arama: Gizliliğe önem veren arama sağlayıcıları: DuckDuckGo , Searx , Qwant ve daha fazlası.

İçerik Engelleyici Dahil: Kolaylığınız için uBlock Origin zaten dahil edilmiştir.

Gelişmiş Gizlilik: Kullanılabilirlikten ödün vermeden gizliliğinizi en üst düzeye çıkarmak için güçlendirildi.

Hızlı Güncellemeler: LibreWolf, istikrarın yanı sıra güncel güvenlik ve özellikler için her zaman en son Firefox kararlı kaynaklarından oluşturulmuştur.

Açık Kaynak: Herkes LibreWolf'un geliştirilmesine katılabilir.

 

Dezavantajı: Mobil tarayıcısı yok, o yüzden telefonunuzda Firefox kullanmanız gerekecek. Firefox profiliniz ile eşitlerseniz, LibreWolfdeki sık kullanılan vb... ayarlarınız mobildeki Firefox tarayıcınızla de eşitlenir. Ayrıca Firefox'un desteklediği güvenlik ayarları da eşitlenir.

Daha fazla bilgi ve indirmek için: https://librewolf.net sitesini ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca X sayfasına şöyle bir göz attığımda eğlenceli bir X sayfalarının olduğunu gördüm, kullanıyor iseniz takip edebilirsiniz.

İçerik üretirken bir nişe sahip olmanın önemi büyüktür. Niş, belirli bir konuda uzmanlaşmanızı ve hedef kitlenizi oluşturmanızı kolaylaştırır. İnternet, her gün milyonlarca yeni blog yazısı, video ve podcast ile dolup taşmaktadır. Bu rekabet ortamında dikkat çekmek için belirli bir alana odaklanmak şarttır. Örneğin, teknoloji, sağlık, bahçecilik gibi bir niş seçerek, o alanda otorite olabilir ve değerli içerikler üretebilirsiniz. Bu, izleyicilerinizin size güvenmesini ve sadık bir kitle oluşturmanızı sağlar.

 
Uzun zamandır (2008'den beri) www.hayalmeyal.org bloğumda farklı konularda içerik üretiyorum. Hayatına son derece kişisel bir blog olarak başladı sonra zaman içerisinde bazı konularda düzenli içerik üreten bir web sitesine dönüşmeye başladı, 2025 itibariyle bir web sitesinden uzaklaştırıp daha çok eski nesil blog diyebileceğimiz şekilde içerik üretmeye karar verdim.

 
2008 yılından beri içerik üreten ve içerik ürettikçe gelişen, bu konuda kendisine profesyonel diyebilen birisi olarak, hem web sitelerim hem de blog yazılarım üzerine düşünürken, neden sadece niş bir konuya odaklanmadığımı derin bir şekilde sorguladım.

Blog yazarken niş bir konu üzerinden kalmak olduça zor olabiliyor, bu nedenle zaman içerisinde, birinden bağımsız farklı farklı konularda içerikler oluşturdum.

 

Ben her zaman blog yazmak ya da web sitesi oluşturmak isteyen ve benden fikir isteyenlere, bir web sitesi / blog oluşturacak iseniz, niş bir konuya odaklanın dedim. Fakat bunu bu zamana kadar kendim doğru düzgün uygulamadım :)

Sadece bir konu üzerine yoğunlaşmanın neden daha iyi olduğuna dair bir çok neden var, fakat en temel nedenlerini daha detaylı incelemeliyiz.

 

 

Bir nişe sahip olmak hayati öneme sahiptir çünkü online içerik dünyası oldukça kalabalık. Bir nişe sahip olmak, o alanda bir uzman olarak otorite kurmanızı sağlar ve her şey hakkında yazmaya çalışmak yerine tek bir konuya odaklanmanızı zorunlu kılar. Bu, bir kitle oluşturmayı kolaylaştırır.

 

Bu noktada, başarılı olmak isteyen her içerik üreticisi için bir nişe sahip olmanın tartışılmaz bir gereklilik olduğunu düşünüyorum. Şimdi bu noktaları biraz daha genişletelim.

 

Bir niş, öne çıkmanıza yardımcı olur. (Ve öne çıkmanız gerekir.)

 

İnternet, her gün üretilen yeni içeriklerle dolu. Blog yazıları, videolar, podcast'ler ve benzeri içerikler her dakika kamyonlarla dolup taşıyor.

 

Bu çok fazla rekabet demek. Nasıl öne çıkmayı bekliyorsunuz? Açıkçası, sadece herhangi bir şey yayınlayıp fark edilmeyi bekleyemezsiniz. 

Odaklanmanızı daraltmazsanız bunu yapmak çok zor.

 

Bunun zor olabileceğini biliyorum – özellikle benim gibi çok fazla ilgi alanı olan biriyseniz – ancak içerik üretimi dünyasında, odaklanmanızı daraltıp tek bir nişte veya ilgili alanlarda değerli içerik üretirseniz öne çıkmak çok daha kolaydır. Aksi takdirde, herhangi bir konuyu yeterince iyi veya derinlemesine ele almanız ve gerçekten fark edilmeniz çok zor olacaktır.

 

Ve eğer her konuda yazıyorsanız, bunu başarmanız çok zor olacaktır – gerçekten bir alanda uzman olsanız bile.

 

Diyelim ki bisikletler ile ilgili konularda uzmanım, ancak, filmler, diziler, ara sıra bilgisayarla ilgili bir konu, bazı siyasi görüşler vb. hakkında yazıyorum. Bisiklet ile ilgili konuda ne kadar kendimden emin olursam olayım, bu alanda çok fazla içerik üretmezsem, o alanda herhangi bir otorite olarak kendimi kabul ettirmem mümkün değil.

 

Öte yandan, içeriğimin çoğu bisiklet ve bisikletle ilgili konular hakkındaysa, kendimi bir uzman olarak kanıtlama şansım çok daha yüksek olur. Bu ilke, sağlık, para, oyun, tasarım vb. herhangi bir konu için geçerlidir. Adını siz koyun.

 

Dünyaya bir uzman olduğunuzu – konunuzu bildiğinizi – kanıtlamak için, o belirli alana odaklanmış içerikler üretmeli ve dikkatinizi dağıtmamalısınız.

 

Bir niş, bir konunun tüm yönlerine odaklanmanızı ve dikkatinizin dağılmasını engeller.

 

Ancak bunu yapmak, kapsamınızı sınırlamazsanız çok zordur. Diyelim ki nişiniz bisiklet. Kendinizi sadece bisikletker hakkında içerik üretmeye zorlarsanız, ne tür içerikler üreteceğinizi gerçekten düşünmeniz gerekecek.

 

Daha önceki gibi bisiklet ve bir sürü başka konu hakkında yazıyor olsaydınız, çok derine inemeyebilirdiniz.

 

Fakat şimdi sadece bisiklet konusuna odaklanıp, bisiklet ile ilgili her detay hakkında içerik üretebilirsiniz. Daha detaylı bir şekilde ilerleyerek, konuyu bildiğinizi kanıtlayacak ve genel olarak daha fazla içerik üretebileceksiniz. Yapmak istediğiniz şey, nişinizin her yönünü genişletmek ve okuyucularınıza, izleyicilerinize veya dinleyicilerinize gerçekten yardımcı ve değerli bilgiler sunacak şekilde detaylı bir şekilde ilerlemektir. 

 

Bir niş, kitle oluşturmayı kolaylaştırır.

Niş Bir Konu Üzerine İçerik Oluşturmanın Faydaları 

1. Yazdığınız konuda web siteniz zaman içerisinde arama motorları tarafından otorite kabul edilir.
2. Kullanıcılar sizi o konu hakkında otorite kabul eder.
3. Sürekli aynı konulardan bahsettiğiniz için, konunuz ile ilgili arama kelimelerinde ilk sayfada hatta ilk sıralarda çıkma olasılığınız çok daha yüksek olur.
4. Kullanıcılar web sitenize geldiğinde, içeriğinizi yüksek oranda okur, tarama okuması (SEO Uyumlu Taranabilir Metin Yazmanın 9 Etkili Yolu) daha az olur böylece bloğunuzda daha fazla zaman geçirirler.
5. Kullanıcılar arama motoru aracılığı ile sitenize geldiğinde, diğer konular da ilgilerini daha çok çeker, daha fazla sayfa gezip daha fazla zaman geçirirler. Sitede kalma oranı yüksek olur bu da 1. nolu maddeye fayda sağlar.
   
6. Yukarıdakilerin hepsi de web sitenizin daha değerli olmasını (hem arama motorları hem de kullanıcılar açısında) sağlar.

daha fazla sebep/sonuç/fayda ilişkisi olmakla birlikte genel olarak bunları bilmeniz bile yolunuzu çizmeniz için yeterli.

 

İçerik üreticisi olmak için niş bir konu nasıl seçilir?

İçerik üreticisi olmak için niş bir konu seçmek, başarılı bir içerik stratejisinin önemli bir parçasıdır.
Bir nişle ilgili en zor şey, onu seçmektir. Eğer benim gibi çok fazla ilgi alanınız varsa, tek bir şeyi nasıl seçersiniz?

 

Niş bir konu, belirli bir ilgi alanına veya hedef kitleye odaklanır ve içerik üreticisine daha spesifik bir alanda uzmanlaşma fırsatı sunar.

 

Niş bir konu seçmek için benim oluşturduğum ve bana yardımcı olan bazı maddeler. Belki size de yardımcı olur.

1. Bu konuda kendinizi uzman kabul ediyor musunuz ve gerçekten seviyor musunuz?

Bu bence en önemli soru.Bu yüzden listenin başına koydum.

Seçtiğiniz konu son derece popüler ve insanların bolca para harcadığı bir şey olsa bile, siz o konuyu sevmiyor ve içerik üretirken sıkılıyor iseniz, o zaman sizin için doğru bir niş değildir.

 

Uzun vadede sürdürülebilir olmamakla birlikte esas olan kalite ve farklı içerik üretmekte zorlanıyor olacağınız.

Tutkulu olduğunuz konular, içerik üretme sürecinde size motivasyon sağlayacak ve daha özgün içerikler oluşturmanıza yardımcı olacaktır.

2. Bu konu yeterince Popüler mi?

Yeterince popüler olmayan bir konuda içerik üretmek, bir yerden sonra sizi yoracaktır. Değer verip zaman ayırdığınız içerik yeterince ilgi görmediğinde bu çoğu insanda olumsuz bir duruma neden olur ve içerik üretmeye son verir.

Seçtiğiniz niş konuda ne kadar rekabet var? Başka içerik üreticileri bu veya çok yakın konularda neler yapıyor?

Pazardaki boşlukları ve fırsatları belirleyerek, farklılaşmanız ve öne çıkmanız gerekir.

3. Hedef kitle belirli mi?

Pazarlamanın en önemli kısmı hedef kitledir. Pazarlama derslerinde her zaman önce hedef kitle düşünülerek ilerlenmesi öğretilir.

Siz de niş konunuzu belirlerken ve içerik üretirken hedef kitlenize göre ilerlemeniz gerekir.

Bu sebeple konunuzu belirlerken bu konudaki hedef kitlenizi de net olarak belirleyebiliyor olmanız gerekir.

Kimlere ulaşmak istiyorsunuz? Hangi yaş grubuna, cinsiyete, ilgi alanlarına sahip kişilere hitap etmek istiyorsunuz?

Hedef kitlenizi ne kadar iyi tanırsanız, onların ilgi alanlarına ve ihtiyaçlarına uygun içerikler üretebilirsiniz.

 

4. Konunuzu daraltabiliyor musunuz?

Çok geniş bir konu yerine, daha spesifik bir alana odaklanın. Örneğin, "bisiklet" yerine "yol bisikleti" veya "seyahat" yerine "sırt çantasıyla seyahat", "kampçılık" yerine "bisiklet ile kampçılık" gibi daha daraltılmış bir konu seçmeniz hem içeriğinizi belirli bir çizgide tutmanızı hem de o konuda otorite olmanızı kolaylaştırır.

Aynı zamanda niş konunuzu daraltmak, hedef kitlenize daha etkili bir şekilde ulaşmanızı sağlar.

5. Kendinize özgür bir bakış açısı getirebiliyor musunuz?

Seçtiğiniz niş konuda diğer içerik üreticilerinden farklılaşmak için kendinize özgü bir bakış açısı geliştirmeniz gerekir.

Kendi deneyimlerinizi, düşüncelerinizi ve yorumlarınızı katmanız içeriklerinizi daha kişisel ve ilgi çekici hale getirir.

6. İnsanlar bu konuya para harcar mı?

Amacınız para kazanmak değilse bile, insanların para harcayacağı bir konuyu seçmeniz hem içeriğinize ilgili daha çok arttırır hem de ileride içeriğinizden gelir elde etmenizi kolaylaştırır.

Örneğin, teknoloji harika bir niştir çünkü teknoloji meraklıları benim gibi her türlü alet, yazılım, araç vb. satın almayı sever.

Kitleniz büyüdükçe, içeriğinizi kendi platformlarınız, ürünleriniz ve hizmetleriniz aracılığıyla para kazanılabilir hale getirebilirsiniz . Eğer nişiniz ticari faaliyetler içermiyor ise bu daha zor olacaktır.

 

7. İçerik takvimi oluşturun ve plana sadık kalın!

Ne sıklıkla içerik üreteceğinizi ve hangi konularda içerik üreteceğinizi mutlaka önceden planlayın.

Düzenli olarak içerik üretmek, hedef kitlenizin ilgisini canlı tutmanıza ve takipçi sayınızı artırmanıza yardımcı olur.

Ayrıca Niş konunuzu seçtikten sonra, sürekli olarak öğrenmeye ve gelişmeye açık olun.

Sabırlı olun ve istikrarlı bir şekilde içerik üretmeye devam edin.

---

Özellikle günümüzde içerik üretimi inanılmaz derecede rekabetçi bir alan haline geldi. Her gün milyonlarca yeni içerik üretiliyor ve bu kalabalıkta öne çıkmak için gerçekten odaklanm

Geçtiğimiz yıllarda dönem dönem olan veya sürekli aboneliğimin olduğu bazı platformlar şunlar;

• Youtube
• Amazon Prime
• Blu TV
• Spotify
• Exxen
• Tod TV
• TV+

 

Yukarıda gördüğünüz platformların hemen hemen hepsine aynı dönemde üye olmuşluğum da var, bir kısmına üye olup bir kısmına olmadığım dönemler de oldu.

 

Her şeyin artık abonelik sistemine dönmeye başladığı ve bizi sağılacak inek gibi gören platformlara verilecek en güzel cevap bu abonelikleri mümkün olan en yüksek sayıda iptal etmek olmalı.

 

Bu gidişle Windowsunuz da dahil olmak üzere, aklınıza gelebilecek bir çok şey abonelik sistemine dönecek. Ya ben nasılsa korsan Windows kullanıyorum bana ne demeyin! Emin olun Windows abonelik sistemi ile çalışmaya başladığında siz korsan Windows kullanamıyor olacaksınız.Eski Windows versiyonlarına desteği kestiklerinde (win 10 için 14 Ekim 2025) günel windows serisinin de abonelik sistemine döneceğini düşünüyorum. Çünkü burada müthiş bir nakit akışı var ve aç gözlü firmalar sizin cebinizdeki son kuruşa kadar kendilerine harcamanızı ve bunu her ay yapmanızı istiyorlar.

 

Tüm bunları düşününce, neden aboneliklerimin hepsini iptal etmiyorum? Böylece gerçekten o hizmete ihtiyacım var mı yok mu daha iyi anlamış olurum dedim.

Bu karar sonrasında da tüm aboneliklerimi iptal edip 6 ay hiçbir aboneliğimi tekrar açmadım, baktım ki bir çoğuna gerçekten ihtiyaç duymuyormuşum, durum böyle olunca da neredeyse hiçbirini tekrar geri açma ihtiyacı da hissetmedim.

 

Sadece geçtiğimiz ay Youtube aboneliğimi tekrar açtım, çünkü; evde eşimle Telefondan ya da TV’den de izlediğimiz ve müzik dinlediğimiz için, reklamlardan kurtulmamamız gerekiyordu, bu sebeple youtube aboneliğini tekrar açmak zorunda kaldım.

 

Abonelik sistemi kullanıcılar açısından kötü, firmalar açısından iyi bir sistem. Biz kullanıcı tarafında olduğumuz için bu sistemin başarısız olması için bireysel olarak elimizden geleni yapmamız gerekiyor.

Abonelik sisteminde satın aldığınız ürünün hiçbir zaman sahibi olamıyorsunuz, aboneliğiniz bittiği zaman erişiminiz de kısıtlanıyor. Tam olarak kiralama mantığı, alınan ürün hiçbir zaman sizin olmuyor, yıllarca kira ödüyor ve ev sahibini zengin ediyorsunuz.

Bu bir bakıma kendilerinin de inanmadığı ama haklı olmayı çok istedikleri ya da konu hakkında kendisi gibi düşünmeyenleri yok saymak için kullandığı bir ifade diyebiliriz.

Bugün Mastodon'da şöyle bir gönderi paylaştım ve bunun üzerine bir kaç şey daha söylemek istiyorum.